Валянціна Ўласаўна ніяк не магла знайсці стары малітоўнік, якім яшчэ карысталася яе прабабуля, і вельмі хвалявалася з-за гэтага.
– Дзе ж мой ксёнжэк (так яна называла кнігу). Ён жа такі старадаўні, яму, мабыць, больш за двесце год, – прыгаворвала мая суразмоўца, перакладваючы паперы, дакументы, фота-здымкі. – Як на грэх згубіўся. Па ім яшчэ мае продкі чыталі ма-літвы. А бабуля Марыя і на памяць многія ведала і малілася ўголас, калі вернікі збіраліся разам на свята.

Жыццё так склалася, што родзічы па маці былі католікамі ў многіх пакаленнях. Дзед Міхаіл Яфімавіч быў родам з Глушы, або Новаягораўкі, як называецца вёска зараз, а бабуля Марыя Казімараўна з Лапеняў.

Раней такая была традыцыя, каб жаніліся аднавернікі, жылі ў Глушы ўсе дружна, былі адзін другому родзічамі ці кумамі.
А назва вёскі была такая, таму што ў глухіх мясцінах вельмі прыгожая прырода і зямелька добрая, вось людзі тут і сяліліся. Святы адзначалі разам, нам, дзецям, шмат гасцінцаў даставалася. А на Пасху вельмі смачнымі булкамі частаваліся. Жылі не дужа багата, але дружна.
Мая маці, Антаніна Хацятоўская, выйшла замуж без блага-славення за Уласа Купалава, хлопца зусім з іншай вёскі, з Чарэнак, можна сказаць, няверуючага. Пакінула бацькоў, перабралася з татам, які быў прызначаны кіраўніком МТС, у Чавусы. Нас, дзяцей, было сямёра, але двое братоў загінулі ў час вайны, застаўся толькі старэйшы – Іван. Ён быў для маці і чацвярых сясцёр апорай, не ведаю, як бы мы без яго ў галодны пасляваенны час выжылі, бо тату ў 35 год забіла маланкай, мы вельмі бедавалі. Іван пасля арміі вярнуўся дадому, працаваў. Ды яшчэ галоўны урач раённай бальніцы па-прасіў даглядаць яго карову, а нам за гэта даставалася малако, смачней якога я больш не спрабавала. Маці штодзённа малілася, і Бог нам дапамагаў. Мама добра шыла, давала і дачкам працу. Людзі заказвалі адзенне, а за гэта расплочваліся, хто чым мог.

Так яна знаходзіла магчымасць парадаваць нас на святы. Касцёла ў Чавусах не было, мне бабуля расказвала, што раней храм стаяў на месцы, дзе зараз будынак Белаграпрамбанка. Вернікі маліліся дома або на могілках. Раней многія з нашых родзічаў наведвалі касцёл у Радамлі, там вянчалі маладых і хрысцілі дзяцей, адпявалі нябожчыкаў. Але і гэты храм быў зруйнаваны. Я памятаю, што зрэдку ў Чавусы наведваўся ксёндз, і тады ўсе збіраліся ў адной хаце на малітву.

Пасля заканчэння школы Валянціна паспрабавала вучыцца на настаўніцу ў Омску, дзе таксама жылі далёкія ро-дзічы, але пацягнула дадому. Выйшла замуж за мясцовага хлопца Мікалая Пцічкіна. Некаторы час працавала піянерважатай у Жэліўскай школе, потым уладкавалася на сушыльны завод. Па прапанове кіраўніцтва скончыла курсы бухгалтараў, але па сямейных абставінах была вымушана змяніць месца работы. Доўгі час працавала ў раённай бальніцы малодшай медыцынская сястрой.

Зараз Валянціна Ўласаўна кожны тыдзень наведвае чавускі касцёл. Яна ліча, што жыць без малітвы немагчыма. І яна моліцца за дачку Ліду, унукаў Мікіту, Ксенію, Паліну і іншых родзічаў, гэта дае сілы, дапамагае справіцца з хваробамі і ўзростам.

Наталля ШКРЭДАВА